Yemen (Al-Yaman) resmi adı ile Yemen Cumhuriyeti (Arapça: Al-Jumhuuriyya al-Yamaniyya).Orta Doğu'da, Umman Denizi, Aden Körfezi ve Kızıldeniz kıyısında, Umman ile Suudi Arabistan arasında yer alan bir ülke. Başkenti San'a'dır.
Coğrafya
Coğrafi konumu: 15 00 Kuzey enlemi, 48 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Orta Doğu
Yüzölçümü: 527,970 km²
Sınırları: toplam: 1,746 km
Sınır komşuları: Umman 288 km, Suudi Arabistan 1,458 km
Sahil şeridi: 1,906 km
İklimi: Çöl iklimi, batı dağlarında ılıman iklim görülür.
Arazi yapısı: Dar kıyı ovaları, tepelikler, engebeli dağlar, orta kısımda çöller
Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Umman Denizi 0 m
En yüksek noktası: Jabal an Nabi Shu'ayb 3,760 m
Doğal kaynakları: petrol, balık, kaya tuzu, mermer, kömür, altın, kurşun, nikel, bakır, batıda verimli topraklar
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3 daimi ekinler: %13 otlaklar: %33.5 ormanlık arazi: %4 diğer: %46.5 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 5,674 km² (1999)
Doğal afetler: Kum fırtınaları, toz fırtınaları
Nüfus
Nüfusu: 20 701 257 kişi (2002 tahmini)
Ortalama Ömür: 60 yıl (2002 tahmini)
Okur Yazarlık Oranı: % 38 (1999 tahmini)
Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 800 $ (1990 tahmini)
Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 68.53 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 60.21 yıl erkeklerde: 58.45 yıl kadınlarda: 62.05 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 6.97 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.01 (1999 verileri)
Ulus: Yemenli
Nüfusun etnik dağılımı: Arap; Afrika Arapları, Güney Asyalılar, Avrupalılar
Din: Büyük Çoğunluğu Müslüman (Safii , Zeydi), Çok az sayıda Musevi, Hıristiyan, Hindu
Dil: Arapça
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %38 erkekler: %53 kadınlar: %26 (1990 verileri)
Yönetim
Ülke adı: Resmi tam adı: Yemen Cumhuriyeti kısa şekli : Yemen
Yerel tam adı: Al Jumhuriyah al Yamaniyah yerel kısa şekli: Al Yaman
Yönetim biçimi: Çok Partili Başkanlık Sistemi
Başkent: Sanaa
İdari bölümler: 17 vilayet; Abyan, 'Adan, Al Bayda', Al Hudaydah, Al Jawf, Al Mahrah, Al Mahwit, 'Ataq, Dhamar, Hadhramawt, Hajjah, Ibb, Lahij, Ma'rib, Sa'dah, San'a', Ta'izz
Bağımsızlık günü: 22 Mayıs 1990
Milli bayram: Birleşme Günü, 22 Mayıs (1990)
Anayasa: 16 Mayıs 1991
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACC, AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ESCWA (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomi
Ekonomi: Yemen ekonomisi birinci derecede tarım ve hayvancılığa dayanır. Tarım ürünlerinden elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı % 21'dir. Çalışan nüfusun % 71.5'i tarım alanında iş görmektedir. Ürettiği tarım ürünlerinin başında tahıl, pamuk, hurma, muz, darı, kahve ve çeşitli meyve ve sebzeler gelir. 1992'de 820 bin ton tahıl, 170 bin ton yer bitkileri, 80 bin ton baklagiller, 320 bin ton meyve, 560 bin ton sebze üretilmiştir. Aynı yıl ülkede yaklaşık 100 bin baş deve, 1 milyon 200 bin baş sığır, 3 milyon 850 bin baş koyun, 2 milyon 250 bin baş da keçi bulunuyordu. 1991'de 86 bin ton balık ve deniz ürünü avlanmıştır. Kuzey Yemen'de yılda ortalama 65 bin ton tuz üretilmektedir. Güney Yemen'de de petrol ve doğal gaz çıkarılmaktadır. Bunların dışında önemli bir yerel kaynağa sahip değildir. 1992'deki petrol üretimi 69 milyon varil olmuştur. 1993'te açıklanan petrol rezervi 2 milyar 10 milyon varil, doğal gaz rezervi de 430 milyar m3'tü. Petrol, doğal gaz ve diğer yerel kaynaklardan elde edilen gelirlerin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı % 9'dur
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 14.4 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %6 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %20 endüstri: %42 hizmet: %38 (1998)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %10 (2000 verileri)
İşsizlik oranı: %30 (1995 verileri)
Endüstri: Ham petrol ve petrol arıtımı, tekstil ve deri, gıda maddeleri, çimento
Elektrik üretimi: 2.4 milyar kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 2.232 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)
Tarım ürünleri: Tahıl, meyve(muz,mango vb), sebze, bakliyat, kahve, pamuk, süt ürünleri, çiftlik hayvanları, kümes hayvanları
İhracat: 4.2 milyar $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: Ham petrol, Kahve, balık
İhracat ortakları: Tayland %34, Çin %26, Güney Kore 1%4, Japonya %3 (1999)
İthalat: 2.7 milyar $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Gıda ve çiftlik hayvanları, makine ve parçaları, çelik , her turlu elektronik urun, hazır giyim , hazır gıda ürünleri
İthalat ortakları: Suudi Arabistan %10, B. Arap Emirlikleri %8, ABD 7%, Fransa %7, İtalya %6 (1999)
Dış borç tutarı: 4.4 milyar $ (2000)
Para birimi: Yemen Riyali (YER)
Para birimi kodu: YER
Başkent: San'a - 15°21'N 44°12'E
En Büyük Şehir: San'a
Resmi dil: Arapça
Yönetim: Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı: Ali Abdullah Saleh
Başbakan: Ali Mohammed Mojawar
Kuruluş: Birleşme 22 Mayıs 1990
Yüzölçümü
- Toplam: 527,968 km²(49.)
- Su(%): %0
Nüfus
- Toplam: 20,975,000 (51.)
- Yoğunluk: 40/km²(160.)
GSMH
- Toplam: 19.480 milyar dolar(110.)
- Kişi Başına: 900 dolar(175.)
Para Birimi: Yemen Riyali
Saat Dilimi: UTC +3
İnternet Alan Adı uzantısı: .ye
Telefon Kodu: +967 |
